Cần Thơ với hệ thống kênh rạch vô cùng dày đặc bởi vị trí nằm ở phụ lưu 2 con sông lớn là sông Hậu và sông Cần Thơ đã được coi là thành phố kênh rạch miền sông nước. Can Tho is a city with a dense canal system because the location is located in the tributaries of two large rivers, Hau River and Can Tho River. Therefore, It is considered city of canals. Kênh rạch Cần Thơ cũng như đường bộ, được chia ra thành rạch lớn và rạch nhỏ. Rạch nhỏ là những đường kênh rất hẹp đi vào đường làng ngõ xóm, những đường có dân sinh 2 bên bờ kênh. Để đi một chuyến hành trình trên các dòng kênh, có thể viếng thăm chợ nổi, bạn phải thức dậy từ rất sớm. Chợ nổi chỉ họp vào sáng sớm và tan rất nhanh trước khi mặt trời lên quá cao. Trong màn đêm mờ tối, những cây xăng vẫn còn thắp sáng. Những chiếc thuyền với quầy tạp hóa còn soi rõ những mặt hàng bày bán. Và rồi khi bóng đêm tan đi, những ngôi nhà ven bờ sông vẫn còn thắp điện, mặt sông lộ dần màu phù sa sậm màu nâu đất. Chợ nổi Phong Điền cách bến Ninh Kiều khá xa và không nhộn nhịp như chợ Cái Răng. Chợ còn nguyên sơ ít khách du lịch ghé thăm.Buổi sáng ngày thường trên sông là một buổi sáng vội vã. Những chiếc xuồng máy chở các em học sinh đi học, những chiếc phà chở khách qua sông, một vài người đàn ông đang ngủ trước cửa nhà, những ngôi nhà với những chậu hoa cúc vàng... Tất cả vẽ nên một cuộc sống bình dị bên bờ sông.Từ ngã ba sông rẽ vào chợ nổi Phong Điền, người ta đã thấy các bà các chị đang khua mái chèo chở hàng về chợ. Hàng hóa nơi đây chủ yếu là hoa quả và những đồ sinh hoạt đời thường. Những con thuyền từ những ngả rẽ dần dần tiến đến tập hợp vào một chỗ tạo thành một khu chợ bé nhỏ trên sông.Vào những ngày vắng khách, bạn mua một túi trái cây, các chị còn nhét thêm cho bạn vài quả. Khung cảnh thì rất đơn sơ, nhưng nụ cười không bao giờ tắt.Miền Tây vốn là quê hương của cây trái, của rau củ quả. Người ta nói trái cây ở đây không có mùa là bởi vì mỗi mùa một loại và mùa nào cũng trĩu quả trên cây.Thuyền qua chợ nổi Phong Điền và bắt đầu rẽ vào những đường kênh hẹp.Những đường kênh với những cụm dừa nước lớn mọc hai bên, loại cây điển hình của miền sông nước luôn xanh tươi và soi bóng làm xanh dòng kênh.Càng sâu vào các đường kênh nhỏ, lối đi càng hẹp lại và phủ kín lục bình. Với những người mới đến đây lần đầu, bạn chỉ biết bạn đang đi trên dòng kênh, bạn không thể định hình được bạn đang ở đâu. Nhưng với những người dân, họ thông thuộc các tuyến kênh, các ngả rẽ như tên các con đường trên tuyến đường bộ.Thuyền sẽ đi qua những cây cầu khỉ cheo leo bắc ngang dòng kênh được buộc bằng những thanh tre ghép lại. Những cây cầu như thách đố người qua lại này đã từng vào top những cây cầu đáng sợ nhất trên tạp chí du lịch hàng đầu thế giới Travel & Leisure.Nói là như vậy, nhưng đối với người dân ở đây thì chiếc cầu này lại quá quen thuộc. Không chỉ vậy nó còn đi cả vào trong thơ ca. "Ầu ơ... ví dầu cầu ván đóng đinh. Cầu tre lắt lẻo gập ghình khó đi...."Khác với những rạch lớn tấp nập người qua lại, những rạch nhỏ khung cảnh bình yên, hiếm khi găp người đi qua. Thi thoảng bạn cũng gặp những sắc màu tô điểm làm thay đổi không gian xanh cố hữu của những con rạch.Đôi lúc bạn cũng gặp những bông hoa dừa nước tách ra từ những gốc cây giống như một bông cẩm tú cầu nứt nẻ lấm đầy bùn đất. Những con rạch này không chỉ là lối di chuyển của người dân, mà nó còn là nơi sinh hoạt của những hộ sống ở nơi đây. Gần như nhà nào ven kênh cũng có những lối ra bờ kênh để giặt giũ, rửa ráy.Bạn có thể nhờ thuyền tấp vào bờ, lên những vườn trái cây để tham quan. Chỉ cần bạn hỏi các chị lái đò là các chị sẽ chỉ dẫn. Những miệt vườn trong những khu này, khác hẳn với những vườn cây du lịch ở bến Ninh Kiều.Khi thuyền thoát ra khỏi những rạch nhỏ để hòa vào những rạch lớn, bạn sẽ lại nhìn thấy những khu dân cư đông đúc.Nhưng dù rạch lớn hay rạch nhỏ, vì người dân sinh hoạt đổ các loại chất thải ra kênh, cùng với những túi ni lông, bùn đất, khi nắng lên bốc mùi không hề dễ chịu. Cuối cùng, thuyền lại quay trở lại sông Hậu, rẽ qua chợ rau củ quả Cần Thơ để trở về bến Ninh Kiều, nơi điểm đầu xuất phát. Chị lái thuyền nói, ở Cần Thơ, nhà nào cũng đều có 1 chiếc thuyền máy nhỏ. Bạn có biết vì sao không? Bởi vì với hệ thống kênh rạch chạy khắp nơi tạo thành một hệ thống giao thông đường thủy, những chiếc thuyền nhỏ này trở nên rất tiện ích. Một chiếc thuyền chi phí mua có khi chỉ bằng hoặc ít hơn một chiếc xe máy nhưng lại có thể chở được một khối lượng hàng rất lớn.Chuyến du lịch nào ở Cần Thơ cũng thế, thuyền sẽ kết thúc tại bến Ninh Kiều để khách lên bờ trở lại với những con phố nhộn nhịp đông hàng quán, cửa hiệu. Nhưng dù bạn có rời xa Cần Thơ, bạn sẽ luôn ghi nhớ về ký ức nơi này, trên những chiếc xuồng máy, những tiếng nói chuyện trên sông, những làn da rám nắng cùng với những nụ cười hiền hậu của con người trên vùng đất này.

Một ngày mây xám trên những con rạch nhỏ

Trên bến Ninh Kiều